Was hat sich in Dresden und Wrocław seit der Wende 1989 verändert? Der Übergang von Sozialismus zu Kapitalismus und Demokratie hatte Auswirkungen auf alle Bereiche der Gesellschaft, vor allem auf Politik, Wirtschaft, Kultur und Wissenschaft. Er brachte neue Themen und vorher marginalisierte Positionen in den öffentlichen Diskurs, ermöglichte das Ausbrechen aus den starren Strukturen des staatlichen Autoritarismus, setzte aber auch neue Grenzen und verursachte bis heute nicht gelöste soziale Verwerfungen, Identitätskrisen und neue Herausforderungen. An Städten als Räume des Wandels und Schnittstellen von gesellschaftlichen Konfliktlinien lassen sich die durch den Systemwechsel ausgelösten Veränderungen wie durch ein Brennglas nachvollziehen. Städte symbolisieren dabei nicht nur ein verkleinertes Abbild der Gesellschaft, sondern sind eigenständige Akteure, auch jenseits des nationalstaatlichen Rahmens, und haben jeweils eine spezifische „Eigenlogik“ (Martina Löw), die sie von anderen Städten unterscheidet.

Stellvertretend für die gesellschaftlichen Transformationsprozesse in Polen und Deutschland möchte der Bereich Geistes- und Sozialwissenschaften Dresden und Wrocław herausgreifen und sich gemeinsam mit Ihnen in einer Ringvorlesung im Sommersemester 2015 den Entwicklungen in den beiden Partnerstädten nach 1989 widmen. Die Ringvorlesung soll abwechselnd in Dresden und Wroclaw stattfinden (Uhrzeit und Ort sind noch in Planung).

Dafür bitten wir um Einreichung von Abstracts (für Vorträge, Diskussionsrunden oder andere Formate) auf Deutsch oder Polnisch zu folgenden oder verwandten Themen und Fragestellungen:

• Kommunalpolitik: Veränderungen, Probleme, Chancen des Systemwechsels 1989/90, Rolle der Stadt Dresden bzw. Wrocław, Bedeutung der Zivilgesellschaft, politische Einstellungen
• Sozialstruktur: Veränderungen durch Zuwanderung/Abwanderung, Aspekte des demographischen Wandels
• Erinnerungskultur & Identität: Welche Themen sind neu, welche Akteure? Welche geraten ins Abseits? Verändert sich der Stellenwert von Geschichte?
• Kultur & Medien: Wie reagieren Literatur, Film, Theater und Musik auf die Veränderungen in der Gesellschaft? Wie wirken sich Veränderungen in Kultur- und Wissenschaftsfinanzierung aus? Welche Freiräume entstehen, welche neuen Grenzen?
• Bildung und Wissenschaft: Was verändert sich in Bildungsinstitutionen und Forschung? Wie verändern sich Museen und städtische Bildungseinrichtungen?
• Stadtentwicklung: Was verändert sich im Stadtbild? Wie wird Stadt neu gedacht?
• Internationale Beziehungen: Einflüsse der Europäischen Union, der Globalisierung, Bedeutung von Städtepartnerschaften
• Wirtschaft: Branchenentwicklung und gezielte Förderung, Auswirkungen auf Wissenschaft und Sozialstruktur

Die Vorschläge können dabei sowohl auf eine der beiden Städte Bezug nehmen als auch vergleichend dargestellt werden.
Die Ausschreibung ist offen für alle am Thema Interessierten.

Die Ringvorlesung findet im Rahmen der Strategischen Partnerschaft des Bereichs Geistes- und Sozialwissenschaften der TU Dresden mit dem Hochschulraum Wrocław statt.
Bitte senden Sie Ihre Vorschläge bis 31. Januar 2015 an Kathrin Tittel, Referentin für Internationales am Bereich Geistes- und Sozialwissenschaften, kathrin.tittel@tu-dresden.de.

Cykl wykładów
Transformacje – miasta partnerskie Wrocław i Drezno w 25 lat po przełomie

Co się zmieniło w Dreźnie i we Wrocławiu od przełomu roku 1989? Przejście od socjalizmu do kapitalizmu i demokracji miało wpływ na wszystkie obszary życia społecznego, przede wszystkim politykę, ekonomię, kulturę i naukę. Wprowadziło nowe tematy i wcześniej marginalizowane pozycje do dyskursu publicznego oraz umożliwiło wyswobodzenie się ze sztywnych struktur państwowego autorytaryzmu. Z drugiej strony transformacja wprowadziła własne podziały i granice, stworzyła do dziś nierozwiązane konflikty społeczne i kryzysy tożsamości, postawiła nowe wyzwania. W miastach, tych przestrzeniach zmian i konfliktów społecznych, jak w soczewce skupiają się wymienione powyżej procesy. Jednocześnie zaś miasta nie są jedynie odzwierciedleniem społeczeństwa w mniejszej skali, lecz same są niezależnymi aktorami, swymi działaniami wykraczającymi poza ramy państwa narodowego. Dodatkowo każde z nich funkcjonuje wg specyficznej, „własnej logiki” (Martina Löw), która odróżnia je od innych miast.

Na przykładzie Drezna i Wrocławia, reprezentujących procesy transformacji ustrojowej w Polsce i w Niemczech, Wydział Humanistyki i Nauk Społecznych pragnie zająć się wspólnie z Państwem, podczas cyklu wykładów w semestrze letnim 2015 r., przemianami w obydwu miastach partnerskich po 1989 r. Wykłady odbywać się będą na zmianę w Dreźnie i we Wrocławiu (terminy i miejsca wciąż w przygotowaniu).

Prosimy o przesłanie nam propozycji (szkiców) Państwa wystąpień (referatów, dyskusji plenarnych i innych), po niemiecku albo po polsku, w następujących obszarach tematycznych:

• Polityka komunalna: przemiany, problemy, impulsy rozwojowe spowodowane przemianami lat 1989-90, rola Drezna lub Wrocławia, znaczenie społeczeństwa obywatelskiego, orientacja polityczna
• Struktura społeczna: przemiany spowodowane ruchami migracyjnymi, przemiany demograficzne
• Pamięć & tożsamość: Które tematy i jacy aktorzy są nowi na tym polu? Jakie tematy popadają w zapomnienie? Jak zmienia się status i znaczenie historii?
• Kultura & media: w jaki sposób literatura, film, teatr i muzyka odzwierciedlają przemiany społeczne? Jakie znaczenie mają zmiany sposobów finansowania sztuki? Jakie nowe pola działania otwierają się przed twórcami, gdzie przebiegają granice?
• Nauka i edukacja: Jakie przemiany zaszły w sytuacji placówek naukowych i edukacyjnych? Jakim przekształceniom podległo muzealnictwo?
• Rozwój miast: Co zmieniło się w sposobie postrzegania miast? Jakie nowe koncepty powstały w tym obszarze?
• Stosunki międzynarodowe: wpływ Unii Europejskiej, globalizacji, znaczenie partnerstw między miastami
• Gospodarka: rozwój i strategiczne wspieranie konkretnych gałęzi gospodarki, wpływ tych procesów na naukę i strukturę społeczną

Państwa propozycje mogą odnosić się zarówno do jednego z miast, jak i stanowić próbę analizy porównawczej.
Zgłaszać mogą się wszyscy zainteresowani przedmiotem naszego cyklu wykładów.

Cykl wykładów zorganizowany jest w ramach partnerstwa strategicznego Wydziału Humanistyki i Nauk Społecznych TU Dresden oraz uczelni wrocławskich.
Prosimy o nadsyłanie propozycji do 31 stycznia 2015 r. do Kathrin Tittel, referentki do spraw międzynarodowych na Wydziale Humanistyki i Nauk Społecznych TU Dresden, kathrin.tittel@tu-dresden.de.